กลุ่มของสุนัขที่ใกล้ชิดกับมนุษย์มากที่สุดก็เห็นจะเป็นกลุ่มสุนัขเลี้ยง

ซึ่งก็มีพื้นฐานในการจำเเนกออกเป็นกลุ่มย่อยๆ ตามการใช้ประโยชน์ของสุนัขชนิดนั้นๆ แม้ว่าสุนัขหลายพันธุ์จะถูกเลี้ยงในฐานะสัตว์เลี้ยงโดยไม่สนใจถึงต้นกำเนิดของพวกมันก็ตาม แต่สุนัขเหล่านี้ก็มักจะนำมาใช้ในงานเฉพาะทางต่างๆ เช่นใช้ดูแลฝูงสัตว์ ล่าสัตว์ หรือเฝ้ายาม ลักษณะโครงสร้าง พฤติกรรม และอารมณ์ของสุนัขแต่ละพันธุ์มาจากการพัฒนาสุนัขเพื่อวัตถุประสงค์ ดังกล่าว โดยสามารถแบ่งสุนัขออกเป็น 6 กลุ่มใหญ่ๆ ด้วยกันตามวัตถุประสงค์และลักษณะการใช้งานของสุนัขในแต่ละกลุ่มต่อวิถีชีวิตประจำวันของมนุษย์

สำหรับกลุ่มแรกนั้นจะเป็น สุนัขใช้ในกีฬาล่าสัตว์

โดยสุนัขในกลุ่มนี้จะได้รับการพัฒนาและปรับปรุงสายพันธุ์มาอย่างต่อเนื่องเพื่อช่วยในการล่าสัตว์ โดยสามารถทำงานใกล้ชิดกับมนุษย์ หรือเจ้าของของพวกมันได้เป็นอย่างดีในแบบที่เรียกว่าตัวต่อตัวกันเลยทีเดียว ซึ่งก็สามารถใช้เพื่อสะกดรอยค้นหาสัตว์ หรือจะบอกที่ซ่อนและนำสัตว์ที่ถูกยิงกลับมาให้ผู้เป็นนายของมัน โดยสุนัขในกลุ่มนี้มีลักษณะเป็นสุนัขที่สอนง่าย ฉลาด และตอบสนองว่องไว เป็นอย่างมาก ซึ่งก็ได้แก่ สุนัขสายพันธุ์สเปเนียล เซตเทอร์ รีทรีฟเวอร์ พูเดิล และพอยเทอร์ เป็นต้น

ส่วนในกลุ่มของสุนัขใช้งาน นั้น พวกมันจะได้รับการฝึกฝนให้ทำงานในรูปแบบต่างๆ

ตามวัตถุประสงค์และความต้องการของมนุษย์และชุมชนมาตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงทุกวันนี้ เช่น การเฝ้ายาม, เฝ้าฝูงสัตว์ หรือจะเป็นการลากเลื่อนน้ำแข็ง เป็นต้น ซึ่งในบางประเทศนั้น ฐานะของสุนัขอาจมีสถานะที่ไม่แตกต่างจากปศุสัตว์มากนัก ก็คือ พวกมันจะถูกเลี้ยงไว้เพื่อเป็นสุนัขสำหรับต้อนฝูงสัตว์เลี้ยงโดยเฉพาะ ซึ่งเราจะเห็นภาพนั้นกันอย่างชินตาแล้วทางด้านของกลุ่มของสุนัขที่เลี้ยงเป็นเพื่อน นั้นก็มีวัตถุประสงค์ในการเลี้ยงที่ชัดเจนอย่างมาก คือเป็นการเลี้ยงเพื่อเป็นเพื่อนคลายเหงาตามค่านิยมของสังคม โดยมันเเริ่มต้นขึ้นครั้งแรกในราชสำนักยุโรป เมื่อประมาณ 100 กว่าปีมาแล้ว ซึ่งสายพันธุ์ที่นำมาเลี้ยงนั้น ก็มักจะเป็นสุนัขขนาดเล็กและมีนิสัยเรียบร้อย สามารถดูเเลได้ง่าย มีความน่ารักเเละเป็นมิตรมาก ซึ่งในระยะเวลาหลังมานี้ก็มีหลายพันธุ์ที่ผันตัวมาเป็นดาราเเสดงหนังได้อีกด้วยในส่วนสุนัขต้อนฝูงสัตว์นั้น นับได้ว่าสุนัขในกลุ่มนี้ได้รับการพัฒนาขึ้นเพื่อทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนย้ายฝูงปศุสัตว์มาหลายศตวรรษแล้ว โดยเฉพาะควบคุมฝูงแกะหรือฝูงโค แต่ก็อาจมีบางชุมชนที่ใช้สุนัขต้อนฝูงกวางหรือไก่ สุนัขเลี้ยงแกะที่ดีสามารถทำให้แกะหยุดนิ่งโดยใช้สายตาจ้องแกะ และกระตุ้นให้ฝูงแกะเดินไปในทิศทางที่ต้องการโดยใช้ภาษากายเพียงเล็กน้อยเท่านั้น สุนัขต้อนฝูงสัตว์มักได้รับการพัฒนาขึ้นภายในท้องถิ่นเพื่อใช้งานในลักษณะเฉพาะ ทำให้ลักษณะพันธุ์มีความแตกต่างกันมาก สุนัขกลุ่มนี้มีความคล่องแคล่ว ฉลาด และมักจะมีขนที่มีลักษณะจำเพาะต่างจากสุนัขกลุ่มอื่น

มาถึงกลุ่มที่ดูแล้วจะโหดเอาการอย่างสุนัขล่าเนื้อ

นั้นเรียกได้ว่าเป็นสุนัขกลุ่มเก่าแก่ที่สุดที่มนุษย์พัฒนาขึ้นมาเพื่อใช้ล่าสัตว์ สุนัขกลุ่มนี้มีคุณสมบัติเด่นแตกต่างกันเป็นต้นว่าวิ่งได้เร็ว และมีสายตาดี ซึ่งตัวอย่างของสุนัขในกลุ่มนี้ก็ได้แก่ สุนัขพันธุ์ซาลูกิ และพันธุ์เกรย์ฮาวนด์ หรือที่มีความอดทนแข็งแรงอย่างมาก ก็ได้แก่ สุนัขพันธุ์บลัดฮาวนด์ โดยลักษณะเฉพาะของสุนัขในกลุ่มนี้พวกมันมักจะมีขนสั้น และใช้จมูกดมกลิ่นตามหาสัตว์ที่ถูกล่ามากกว่าจะใช้สายตา

ส่วนกลุ่มสุดท้ายอย่าง สุนัขเทอร์เรียร์ นั้นถือว่าเป็นสุนัขที่เลี้ยงไว้ใช้งาน

ซึ่งพวกมันได้รับการพัฒนาขึ้นทางภาคกลางของเกาะอังกฤษเมื่อประมาณ 100 กว่าปีที่ผ่านมาแล้ว ซึ่งลักษณะของสุนัขเทอร์เรียร์จะมีขนาดเล็ก แข็งแรง มีความกล้าหาญและมีความอยากรู้อยากเห็นสูง กล่าวว่าเป็นสุนัขที่สามารถปราบหนูได้ดีที่สุด สามารถมุดรูที่มีขนาดเล็กในขณะติดตามเหยื่อได้เป็นอย่างดี เช่น พวกมันสามารถไล่สุนัขจิ้งจอกออกจากที่ซ่อนเพื่อให้สุนัขล่าเนื้อไล่กวดต่อไป ซึ่งพวกมันนั้นมีนิสัยที่ชอบอยู่ใกล้ชิดกับมนุษย์ และมีนิสัยชอบสำรวจสิ่งต่างๆ รอบตัวอีกด้วย